Msza Trydencka w miastach: Kraków, Warszawa, Białystok. Gdzie i dlaczego warto pójść?
Obecność na Mszy Świętej to dla każdego katolika podstawowy obowiązek wynikający z zasad religijnych i zarazem bezpośrednia okazja do nawiedzenia Domu Bożego i kontaktu ze Stwórcą. Wprawdzie większość parafii w Polsce utrzymuje Msze Święte odprawiane przynajmniej raz dziennie każdego dnia tygodnia, ale zazwyczaj są to skromne celebracje w powszechnie obowiązującym porządku tzw. Mszy Nowej, czy też Mszy posoborowej. Jak i gdzie odprawiana jest Msza Święta Trydencka, a więc Eucharystia na podstawie mszału z 1962 roku? Sprawdziliśmy stan obecny w kilku kluczowych miastach Polski.
Zasady odprawiania Mszy Świętej przedsoborowej – co zmienił papież Franciszek?
Jeszcze w 2019 roku odprawianie Mszy Świętej Trydenckiej było zjawiskiem dużo bardziej powszechnym niż obecnie. Niejako „drugie życie” i społeczny rozgłos Mszy odprawianej w sposób tradycyjny, po łacinie nadał dekret papieża Benedykta XVI pt. Summorum Pontificum. Uwalniał on decyzję o odprawieniu takiej Mszy spod obowiązującego wcześniej indultu, tzn. wymaganej zgody władzy duchownej na odprawienie tego typu Eucharystii. Skorzystały na tym zwykłe parafie, a także szereg wspólnot innych niż tradycjonalistyczne (które wcześniej albo uzyskiwały zgodę na takie Msze odprawiane we własnym gronie, albo – jak Bractwo Św. Piusa X – w ogóle nie występowały o zgodę i odprawiały Msze z pominięciem przepisu), w których Msza łacińska zaistniała na nowo dzięki grupkom wiernych.
Trzeba też pamiętać, iż renesans Mszy Trydenckiej był możliwy dzięki wciąż obecnej w polskich parafiach formacji młodzieżowej, w której przeminęła „moda” na spotkania o charakterze charyzmatycznym i religijność w stylu oazowym. Pewny wpływ na odsetek dzisiejszych 20-latków zainteresowanych Mszą Trydencką wywarła także nieustanna obecność języka łacińskiego w polskich szkołach, szczególnie w klasach o profilu humanistycznym.
Papież Franciszek – inaczej niż jego poprzednik – wykazuje oznaki niechęci wobec tradycyjnej liturgii. Prefekt Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów kard. Robert Sarah starał się wpływać na niego tak, by nie przekładało się to na zmiany w normach dotyczących Mszy Trydenckiej. Wraz z odejściem kard. Saraha z piastowanego stanowiska, papież Franciszek podjął jednak decyzję o zmianach. Jego dekret Traditionis custodes właściwie odwoływał kluczowe postanowienia Summorum Pontificum, pozostawiając swobodę odprawiania Mszy niektórym wspólnotom oraz tym kapłanom, którzy już ją wcześniej celebrowali i mieli na to zgodę miejscowego ordynariusza. Problematyczne stało się odprawianie Mszy Trydenckiej przez nowo wyświęcanych księży.
W lutym 2023 r. ukazała się kolejna decyzja biskupa Rzymu dotycząca możliwości sprawowania Mszy Świętej w rycie przedsoborowym. Inaczej niż to było w motu proprio Traditionis custodes, teraz ciężar zgody na celebracje takiej Mszy przeniesiono z poziomu biskupów na Kurię Rzymską. Jak się to ma do postulatów decentralizacji i synodalizacji Kościoła, o potrzebie których tak wiele mówi papież Franciszek? Pozostawmy to pytanie na razie bez odpowiedzi.
Msza Trydencka w największych miastach Polski: Kraków, Warszawa, Częstochowa, Białystok
W nowym reżimie organizacyjno-prawnym coraz trudniej o dostęp do Mszy Świętej Trydenckiej, czyli Mszy sprawowanej w nadzwyczajnej formie Rytu Rzymskiego. W Krakowie regularnie tę Eucharystię odprawia się w Katedrze na Wzgórzu Wawelskim. W niedziele jest ona odprawiana o godz. 8:30, przy relikwiach świętego Stanisława. Tę samą formę Mszy utrzymuje Bractwo Kapłańskie Św. Piotra, które celebruje w Krakowie w Kościele Niepokalanego Poczęcia NMP, ale także i w innych, mniejszych miejscowościach (np. w Nowym Targu co niedzielę o godz. 8:00 w Kościele św. Anny). Incydentalnie Mszę Tradycyjną organizują także działacze społeczni z Krakowa. Istniejące tam Stowarzyszenie Księdza Skargi zamawia takie Msze m.in. w Bazylice Bożego Ciała przy ul. Bożego Ciała w dzielnicy Kazimierz.
A teraz Msza Trydencka Warszawa – gdzie można w niej uczestniczyć? Niezmiennie funkcjonuje warszawskie duszpasterstwo tradycjonalistów, dzięki któremu Msze łacińskie są sprawowane w Kościele św. Klemensa (w niedziele oraz wybrane dni tygodnia). Mało tego, także Kościół p.w. św. Andrzeja Apostoła i św. Alberta Chmielowskiego jest tym miejscem, w którym odnajdziemy Mszę w rycie przedsoborowym – codziennie od poniedziałku do piątku o godz. 7:00 oraz w niedziele o godz. 8:00. A przecież w naszej stolicy mamy także ważny ośrodek Instytutu Dobrego Pasterza. Kapłani w nim posługujący odprawiają Msze właśnie w kościele środowisk twórczych pw. Św. Andrzeja i Alberta Chmielowskiego, ale także w Częstochowie – w Kościele pw. Najświętszego Imienia Maryi.
W Białymstoku Msza przedsoborowa odprawiana jest dla duszpasterstwa tradycjonalistów, w którym również posługują kapłani z Instytutu Dobrego Pasterza. Tradycyjna eucharystia oprawiana jest w Kaplicy pw. Imienia Maryi i św. Stanisława Bp. (ul. Szkolna 2A) – zarówno w dni powszednie, jak i w niedziele. Białystok i Msza Trydencka to długa historia, z którą wiążą się liczne nazwiska posługujących tam kapłanów i potężne grono wiernych tradycji łacińskiej, którego rozmiar uwidaczniał się niejednokrotnie np. przy okazji pielgrzymek tradycjonalistów na Jasną Górę. Tytułem uzupełnienia warto dodać, że w Białymstoku także funkcjonuje Bractwo Św. Piusa X, którego kaplica pw. Matki Bożej z Góry Karmel zlokalizowana jest przy specyficznie brzmiącej lokalizacji – ulicy Praw Kobiet 6.